ေရွးယခင္ကကၽြႏ္ုပ္အေနျဖင္႔ စေကၠာမအတတ္ပညာ ဆိုေသာ စကားစုကို ၾကားဖူးေသာ္ လည္း ထိုစကားစုကို ကၽြႏ္ုပ္အေနျဖင္႔ ထဲထဲဝင္ဝင္ နားမလည္ခဲ႔ပါ။ ေနာင္ .. သိတတ္စအရြယ္ တြင္ေတာ ့ Terminator,Stars Wars ကဲ့သို ့ေသာ စက္ရုပ္သိပၸံ ဇာတ္လမ္းမ်ား ကိုၾကည့္ဖူး ခ်ိန္မွစ၍ စေကၠာမအတတ္ပညာဆိုသည္ကား ထိုအရာကိုဆိုသည္ပါလားဆိုတာကို သေဘာ ေပါက္နားလည္ခဲ႔ေပသည္။
စေကၠာမဆိုသည္ကား ေရွးယခင္က သံုးစြဲရိုးစကားစုျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ ယခုမူကား Robot ဟူ၍ သံုးစြဲေနၾကေပသည္။ Robot ဆိုသည္ကား အရိုးရွင္းဆံုး ေျပာရလွ်င္ စက္ရုပ္ပင္ျဖစ္ေပသည္။ယခုအခါ စက္မႈထုတ္ကုန္လုပ္ငန္းႀကီးမ်ား၌ စက္႐ုပ္မ်ားကို တြင္က်ယ္စြာအသုံးျပဳေနသည္။စစ္ေျမျပင္မ်ားတြင္လည္းတြင္က်ယ္စြာအသံုးျပဳေနၾကျပီျဖစ္ေပသည္။ ရာစုႏွစ္မ်ားအလိုက္ robot မ်ားကို ထုတ္လုပ္ေနၾကျပီျဖစ္သည္ကို သိရွိျပီး ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ရာႏႈန္းျပည့္စိတ္ခ်ရေသာ စက္႐ုပ္စနစ္ဟူ၍ မရွိေသးေပဆိုေသာ စကားကိုလည္း လက္မခံ၍မျဖစ္ေသးေပ။
ယခုအခါ စက္႐ုပ္စစ္သည္ဟုေခၚဆိုသည္႔ Warbot မ်ားကို စစ္ေျမျပင္တြင္သာမက ကုန္ထုတ္လုပ္မွဳ ႏွင္႔ စက္မွဳလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ပါ တြင္က်ယ္စြာ အသံုးျပဳေနၾက ေပသည္။ “သိသူေဖာ္စားမသိသူေက်ာ္သြား” ဆိုေသာစကားကဲ့သို ့ သိသူမ်ားက ေဖာ္စားေနၾကျပီျဖစ္ေပ သည္။ ထိုသည္ကား လူသားစစ္သည္မ်ားေနရာတြင္ အစားထိုးလာေသာ စက္ရုပ္စစ္သည္ (သို႔) Warbot မ်ားပင္ျဖစ္သည္။
ကြ်ႏ္ုပ္တို ့အေနျဖင့္ မျဖစ္ႏိုင္ဟုထင္ခဲ့မိေသာ၊ဇာတ္လမ္းရုပ္ရွင္မ်ားတြင္သာ Perfomance ေလာက္သာထင္ျမင္ခဲ့မိေသာ ၊ Star War ကဲ့သို ့ေသာ သိပံၸစိတ္ကူးယဥ္ ရုပ္ရွင္ဇာတ္လမ္းမ်ား တြင္ျမင္ေတြ ့ခဲ ့ရေသာ Robot မ်ားသည္ ယခုကြ်န္ပ္တို ့ေရွ ႔တြင္မ်က္ဝါးထင္ထင္ ျမင္ေတြ ့ ေနရျပီိျဖစ္သည္။ စစ္ေျမျပင္မ်ားတြင္ လူသားစင္စစ္သားမ်ားထက္ပင္ ပိုမို၍ တာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္ေနၾကပီျဖစ္ေပသည္။ စက္႐ုပ္စစ္သည္ -Warbot ဟုအမည္ေပးထားေသာ္လည္း လူ႕ခႏၶာကိုယ္ပုံသဏၭာန္ႏွင့္ေတာ့လံုးဝမတူၾကပါ။ စစ္သည္မ်ား ထမ္းေဆာင္ရသည့္ တာဝန္မ်ား ကို ထမ္းေဆာင္ေပးမည့္ ယႏၲယားအငယ္စား ကေလးမ်ားသာျဖစ္သည္။ အခ်ိဳ႕မွာ တိုက္ခိုက္ ေရး စစ္သည္မ်ားျဖစ္ၿပီး၊ အခ်ိဳ႕မွာေထာက္ကူ ပို႕စစ္သည္မ်ားျဖစ္သည္။ ထိုႏွစ္မ်ိဳးစလုံး၏ တူညီေသာ အခ်က္တစ္ခ်က္မွာ ယင္း Warbot တို႔တြင္ “အေၾကာက္တရား ဟူ၍ မရွိၾက။ စိတ္ခံစားမႈ မရွိၾက” ေပ။
၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လတြင္ “ေရွ႕ေျပးမီးလွ်ံ - Fire Scout” ဟု အမည္ေပးထားသည့္ ေမာင္းသူမဲ့ရဟတ္ယာဥ္ကို အေမရိကန္ေရတပ္က ေမရီလင္း ျပည္နယ္တြင္ စမ္းသပ္ ေမာင္းႏွင္သည္။ ရဟတ္ယာဥ္သည္ ထိန္းသိမ္းေရးစခန္း၏ ပဲ့ထိန္းမႈႏွင့္ အဆက္အသြယ္ျပတ္ ကာ ဝါရွင္တန္ၿမိဳ႕ေတာ္ရွိရာ အေနာက္ေျမာက္ဘက္ဆီသို႕ ပ်ံသန္းသြားသည္။ ရဟတ္ယာဥ္တြင္ လက္နက္တပ္ဆင္ထားျခင္းေတာ့မရွိ။ ထိန္းသိမ္းေရး စခန္းတစ္ခုလုံး ဥၾသသံ တညံညံျဖင့္ မိနစ္သုံးဆယ္ၾကာမွ် ပ်ာယာခတ္ကုန္ၾကသည္။ ဖက္ဒရယ္ၿမိဳ႕ျပ ေလေၾကာင္း ဌာန၊ ေျမာက္အေမရိက ေလေၾကာင္း ကာကြယ္ေရး စစ္ဌာနခ်ဳပ္တို႕ကို တပ္လွန္႕အေၾကာင္း ၾကားရ သည္။ လိုအပ္ပါက လြတ္ထြက္သြားေသာ ရဟတ္ ယာဥ္ကို ပစ္ခ်ႏိုင္ရန္ အက္ဖ္-၁၆ တိုက္ေလယာဥ္ကိုလည္း အသင့္ျပင္ထားသည္။ ေမာင္းသူမဲ့ ရဟတ္ယာဥ္ အိမ္ျဖဴေတာ္ႏွင့္ မိုင္အနည္း ငယ္အကြာသို႕အေရာက္တြင္ ထိန္းသိမ္းေရးစခန္းႏွင့္ အဆက္အသြယ္ျပန္ရသည္။ ထိန္းသိမ္းေရးစခန္းသို႕ ျပန္လာရန္ အခ်က္ေပးေခၚယူလိုက္သည္။ ရဟတ္ယာဥ္ ေခ်ာေမာစြာ ျပန္ေရာက္လာသည္။ ေနာက္တစ္ေန႕ထုတ္သတင္းစာ မ်ားတြင္ ဝါရွင္တန္ ေကာင္းကင္ျပင္၌ လမ္းသလားခဲ့ေသာ တပ္ေျပးရဟတ္ယာဥ္ဟုလည္းေကာင္း၊ လူသားကိုအာခံ ေသာ ေမာင္းသူမဲ့ ရဟတ္ယာဥ္၏ ဝါရွင္တန္ခရီးစဥ္ဟု လည္းေကာင္း ေခါင္းတပ္ေရးသားၾကသည္။
Super Power ဟုတင္စားခံရေသာ အေမရိကန္သည္ စက္ရုပ္စစ္သည္မ်ား ထုတ္လုပ္ႏိုင္ေရးအတြက္ ေဒၚလာေငြ ဘီလီယံခ်ီသုံးစဲြကာ သုေတသနျပဳေနသည္။ စက္႐ုပ္စစ္ သည္မ်ား ပိုေကာင္းသည္ထက္ ေကာင္းလာေစေရး လူသားစင္စစ္သည္ကဲ့သို႕ ကိုယ္ပိုင္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်လႈပ္ရွားႏိုင္ေရး ႏွင္႔ တိုက္ခိုက္ႏိုင္ေရးတို႕ကို ဦးစားေပး သုေတသနျပဳေနသည္။ အခ်ိဳ႕ကို စစ္ေျမျပင္တြင္ စတင္အသုံးျပဳလ်က္ရွိသည္။၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ေရာက္သည့္အခါတြင္ ေျမျပင္သြားစစ္သုံး ယာဥ္အားလုံး၏ အနည္းဆုံး သုံးပုံတစ္ပုံသည္ ေမာင္းသူမဲ့ျဖစ္ရမည္ဟု ကြန္ဂရက္က ေတာင္းဆိုထားသည္။ ေလတပ္က ႏွစ္စဥ္ေလ့က်င့္ေပးေသာ ေမာင္းသူမဲ့ ေလယာဥ္မႉး အေရအတြက္သည္ ဗုံးႀကဲေလယာဥ္မႉး ႏွင့္ တိုက္ေလယာဥ္ ေလသူရဲ ႏွစ္မ်ိဳးေပါင္း အေရအတြက္ ထက္ပိုမ်ားလာသည္ဟု ဆိုသည္။
စစ္ပဲြ၏သြင္ျပင္လကၡဏာ ႏွင့္ သေဘာသဘာဝကို ေျပာင္းလဲေစခဲ့သည့္ အရာမ်ား ရွိခဲ့သည္။ ပို၍ေဝးေသာေနရာမွ ရန္သူကိုပစ္ခတ္ႏိုင္ရန္၊ ရန္သူမ်ားႏိုင္သမွ် မ်ားမ်ားက်ဆုံး ေစရန္ လက္နက္မ်ားကိုတီထြင္ခဲ့ၾကသည္။ ေလးျမားမွသည္ ႏ်ဴလက္နက္အထိ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ လမ္းေၾကာင္းကို ျပန္လည္ေလ့လာပါက စစ္ဆင္ပုံ၊ဆင္နည္း ေျပာင္းလဲခဲ့သည္ကိုျမင္ႏိုင္သည္။ ယမ္းဘီလူး၊ ယႏၲယားႏွင့္ အႏုျမဴဗုံးတို႕သည္ စစ္ပဲြ၏အယူ အဆ၊ ဗ်ဴဟာ အခင္းအက်င္းတို႕ကို ေျပာင္းျပန္လွန္ ေျပာင္းလဲေစခဲ့သည္။
စက္႐ုပ္စစ္သည္မ်ားသည္လည္း စစ္ပဲြ၏သေဘာသဘာဝကို မ်ားစြာေျပာင္းလဲေစမည္မွာ မုခ်ဧကန္ျဖစ္သည္။ စစ္ပဲြဆိုင္ရာ Theory မ်ားစြာကို ျပန္လည္ သုံးသပ္ၾကရလိမ့္မည္။ စစ္ကို မည္သို႕တိုက္ခိုက္ၾကသည္ ဆိုသည့္နည္းလမ္းသည္လည္းေကာင္း၊ စစ္ကို မည္သူေတြ တိုက္ခိုက္ၾကသည္ဆိုသည့္ အခ်က္သည္လည္းေကာင္း ေျပာင္းလဲသြားမည္ျဖစ္သည္။ အနာ ဂတ္စစ္ပဲြမ်ားတြင္ လူသားစစ္သည္ခ်င္း မတိုက္ခိုက္ၾကေတာ့ဘဲ စက္႐ုပ္အခ်င္းခ်င္း တိုက္ခိုက္ၾကေတာ့မည္။ ႐ုပ္ရွင္ထဲတြင္သာေတြ႕ဖူးသည့္စက္႐ုပ္သည္ ပိတ္ကားထက္မွ ခုန္ဆင္း ကာ လက္ေတြ႕စစ္ပဲြထဲသို႕ေရာက္လာေတာ့မည္ ေလာ။
ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္ဌာန ညႊန္ၾကားေရးမႉးအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ ဗိုလ္မႉးႀကီး ခရစၥတိုဖာ ကာလီလီ Christopher Carlile က “စိတ္ကူးယဥ္သိပၸံဝတၱဳနဲ႕ လက္ ေတြ႕ဘဝ အၾကား ျခားနားမႈဆိုတာ အခုအခါမွာ ပါးပါးေလးပဲ က်န္ေတာ့တယ္။ စိတ္ကူးယဥ္ သိပၸံဝတၱဳထဲက အတိုင္းျဖစ္လာဖို႕ဆိုတာ အခ်ိန္ပဲလိုပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္တြင္ စစ္ပဲြစတင္စဥ္က အီရတ္တြင္ စစ္ေျမျပင္သုံးစက္႐ုပ္ဟူ၍ မရွိေသးေပ။ ယခုအခါ အာဖဂန္ႏွင့္ အီရတ္တြင္ စက္႐ုပ္ႏွင့္ အေဝးထိန္းစနစ္သုံး ယာဥ္စုစုေပါင္း ႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ကိုအသုံးျပဳလ်က္ရွိသည္ဟု ေပၚျပဴလာ မကၠင္းနစ္စာေစာင္ကေဖာ္ျပသည္။ CIA သည္ ပါကစၥတန္ နယ္ေျမအတြင္းသို႕ ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္မ်ားကို ေစလႊတ္ကာ အယ္လ္ကိုင္ဒါ ပစ္မွတ္မ်ားကို တိုက္ခိုက္ လ်က္ရွိ သည္။ စစ္ဆိုသည့္အရာကို လူသားတို႕သည္ ႏွစ္ေပါင္း ငါးေထာင္ေက်ာ္ လက္ဝါးႀကီး အုပ္ထားခဲ့သည္။ မၾကာမီစစ္ပဲြကို စက္႐ုပ္မ်ား လက္သို႕လႊဲ ေပးရေတာ့ မည္ေလာ။
သိပၸံစိတ္ကူး ယဥ္ဇာတ္လမ္းမ်ားကဲ့သို ့ ကမၻာၾကီးကို စက္ရုပ္မ်ား လႊမ္းမိုးႏိုင္ေတာ႔ မည္ေလာ ဆိုသည္ ့ေမးခြန္းေပါင္းမ်ားစြာရွိေနေပသည္။ယခုအခ်ိန္တြင္ အင္ဂ်င္နီယာမ်ားႏွင့္ ပညာရွင္မ်ား ၾကိဳးပမ္းေနၾက သည္မွာ စက္႐ုပ္စစ္သည္မ်ားတြင္ စဥ္းစား ဥာဏ္အတု-Artificial intelligence ထည့္သြင္းေပးႏိုင္ရန္ ျဖစ္သည္။ စက္႐ုပ္မ်ားသည္ ကိုယ္ပိုင္ စဥ္းစားဉာဏ္ရွိ လာသည့္အခါ လူသားမ်ားကို အာခံတိုက္ခိုက္လ်က္ ကမၻာႀကီးကို လႊမ္းမိုး ခ်ဳပ္ကိုင္သြား လိမ့္မည္ဟု အေၾကာက္လြန္ေနၾကသူ မ်ားလည္းရွိသည္။ အေမရိကန္ ေလတပ္သိပၸံပညာရွင္ မ်ားအႀကီးအကဲ ဝါနာဒမ္း -Werner Dahm က “စက္႐ုပ္ေတြက ကမၻာႀကီးကို စိုးမိုးခ်ဳပ္ကိုင္မွာ ကို စိုးရိမ္စရာ မလိုဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႕ က စက္႐ုပ္ေတြ မလုပ္ႏိုင္တာေတြကို ခိုင္းမိၿပီး ႏုတ္မရ၊ ျပင္မရ ျဖစ္ကုန္မွာ ကိုပဲစိုးရိမ္တယ္။ စက္႐ုပ္ေတြလုပ္ေပး ႏိုင္တာပဲဆိုၿပီး လူေတြသာ လုပ္ရမယ့္ အေရးႀကီးတဲ့အလုပ္ေတြကို စက္႐ုပ္ေတြကိုလႊဲေပးၿပီးခါမွ အဆင္မေျပျဖစ္လာရင္ ျပန္ျပင္ဖို႕ သိပ္ေနာက္ က်သြားႏိုင္တယ္” ဟု ေျပာသည္။
စက္႐ုပ္မ်ားအား ကိုယ္ပိုင္စဥ္းစားဉာဏ္ထည့္သြင္းျခင္းႏွင့္ ျခြင္းခ်က္မရွိ ထိန္းခ်ဳပ္ထား ႏိုင္ေရး အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကို ပညာရွင္မ်ားက ဦးစားေပးလုပ္ကိုင္လ်က္ရွိသည္။ ဆင္ျခင္ ဉာဏ္ရွိေသာ၊ အစြမ္းထက္ေသာ စက္႐ုပ္ကို ေဆာက္လုပ္လွ်င္ လူသားက လုံးဝဥႆုံ ထိန္းခ်ဳပ္ ထားႏိုင္စြမ္း ရွိရမည္။ ထိုအခ်က္သည္ အေရးအၾကီးဆုံးျဖစ္သည္။ အစြမ္းထက္ေသာ စက္႐ုပ္ကို မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ပါက လူသားကို အႏၲရာယ္ျပန္ျပဳလိမ့္မည္။ ကိုယ္ေမြးတဲ ့ေမ်ာက္ ကိုယ့္ျပန္ ေျခာက္သလိုျဖစ္ေနေပလိမ့္မည္။
အိုဟိုင္းယိုးျပည္နယ္ ႐ိုက္ပက္တာဆင္ ေလတပ္စခန္း Wright-Patterson Air Force Base တြင္ စက္႐ုပ္အတြက္ အာ႐ုံသိႏိုင္ေသာ စနစ္တစ္ခုကို စမ္းသပ္လ်က္ရွိသည္။ ထိုစနစ္ကို ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္ -UAV တြင္တပ္ဆင္ထားပါက အျခားေလယာဥ္မ်ား အနီးအနားသို႕ ေရာက္လာလွ်င္ မတိုက္မိေအာင္ ေရွာင္ရွားႏိုင္သည္။ ေလယာဥ္အမ်ားအျပား ေထာင့္ေပါင္းစုံမွ ခ်ဥ္းကပ္လာသည့္ အေျခအေနကို Computer Simulation ျဖင့္စမ္းသပ္ၾကည့္သည့္အခါ ထိုစနစ္ တပ္ဆင္ထားသည့္ ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္သည္ အျခားေလယာဥ္မ်ားအၾကားမွ ေျမြလိမ္ေျမြေကာက္ ေကြ႕ေရွာင္ထြက္သြားႏိုင္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ထိုစနစ္တပ္ဆင္ထားေသာ ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္ကို ေလယာဥ္အသြားအလာ ထူထပ္ေသာ ျမိဳ႕ျပ ၏ေကာင္းကင္ျပင္တြင္ ေမာင္းႏွင္ႏိုင္ ေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ ယခု အခ်ိန္အထိ မည္သည့္ေမာင္းသူမဲ့ ေလ ယာဥ္ကိုမွ် ၿမိဳ႕ျပေလေၾကာင္း နယ္ နမိတ္အတြင္း အာဏာပိုင္မ်ားက ပ်ံသန္းခြင့္ မျပဳေသးေပ။
ထို႕ျပင္ ယင္းစနစ္ျဖင့္ ေမာင္းႏွင္ေသာ ေလယာဥ္သည္ လူသားေလယာဥ္မႉးမ်ား ေမာင္းႏွင္ေသာ အျမန္ႏႈန္းထက္ ပိုမိုလ်င္ျမန္စြာ ေမာင္းႏွင္ႏိုင္ၿပီး အေကြ႕အေရွာင္ အေမွာက္ အလွန္ စသည္တို႕တြင္လည္း လူသား ေလယာဥ္မႉးမ်ားထက္ ပိုမိုတိက်စြာ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ေလထဲတြင္ ရက္ေပါင္းမ်ားစြာ ပ်ံဝဲေနႏိုင္ၿပီး၊ ပစ္မွတ္ကို လူသားထက္ ပိုမိုတိက်စြာ ထိမွန္ေအာင္ ပစ္ခတ္ႏိုင္စြမ္းရွိသည္။ အဆက္မျပတ္လည္း ပစ္ခတ္ေနႏိုင္သည္။ ေလယာဥ္မႉးတြင္ ခႏၶာေဗဒဆိုင္ရာ အကန္႕အသတ္ မ်ားရွိသည္။ စက္႐ုပ္မ်ားတြင္မူ မရွိ။ ဒုံးခြင္းဒုံးစနစ္ Counter Rocket ကို အီရတ္တြင္ အေမရိကန္တပ္မ်ားက အသုံးျပဳေနသည္။ ဘဂၢဒက္ရွိ အႏၲရာယ္ကင္းဇုန္ Green Zone ႏွင့္ ဘာဂရမ္ေလယာဥ္တြင္းသို႕ ျပင္ပမွ ပစ္ခတ္ လာေသာ ဒုံးမ်ားကို ေရဒါျဖင့္ ရွာေဖြကာ ပစ္ခ်ေသာစနစ္ျဖစ္သည္။ ကန္႕သတ္ေလထုပိုင္နက္ထဲ ဝင္လာေသာ ဒုံးမ်ား၏ ခုနစ္ဆယ္ရာႏႈန္းကို ပစ္ခ်ႏိုင္ခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။
စက္႐ုပ္မ်ား၊ စက္ကိရိယာမ်ား အေပၚယုံၾကည္စိတ္ခ်မႈဆိုသည္မွာ ယင္းတို႕၏ စြမ္းေဆာင္ ျပႏိုင္မႈ အေပၚတြင္ မူတည္သည္မွာ မွန္ေသာ္လည္း လူ႕သဘာဝအရ ယုံၾကည္အားကိုးမႈ လြန္ကဲျခင္းလည္းျဖစ္တတ္သည္။ စက္ကိရိယာမ်ားသည္ ေဖာက္လြဲေဖာက္ျပန္ ျဖစ္တတ္ေသာ သေဘာ ရွိသည္ကို အေလးအနက္ထားရသည္။
ဥပမာ တစ္ခုအေနျဖင္႔ ေျပာရလွ်င္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ အီရန္ခရီးသည္တင္ ေလယာဥ္ကို တိုက္ေလယာဥ္ထင္မွတ္ကာ ပါရွန္းပင္ လယ္ေကြ႕တြင္ အေမရိကန္ ကင္းလွည့္ ေရယာဥ္က ပစ္ခ်လိုက္သည္။ ခရီးသည္ ၂၉ဝ ေသဆုံးခဲ့ရသည္။ ကင္းလွည့္ေရယာဥ္တြင္ ေရဒါျဖင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားေသာ ကြန္ပ်ဴတာက တိုက္ေလယာဥ္ဟု မွားယြင္းညႊန္ျပ ခဲ့သျဖင့္ အျခား အခ်က္အလက္မ်ားကို ထည့္သြင္းမစဥ္းစားေတာ့ဘဲ ပစ္ခ်လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ စက္ကိရိယာ အေပၚ ယုံစားအားကိုးလြန္းျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္။အရပ္သားႏွင့္ တာလီဘန္ကို မခဲြျခား ႏိုင္သည့္အတြက္ အေမရိကန္ ေမာင္းသူမဲ့ ေလယာဥ္မ်ားသည္ ပါကစၥတန္အရပ္သား တစ္ေထာင္ေက်ာ္ကို ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္ခဲ့သည္။၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္တြင္ အီရတ္၌ SWORDS ဟု အမည္ေပးထားေသာ စက္႐ုပ္စစ္သည္မ်ားကို စတင္အသုံးျပဳသည္။ ထိုစက္႐ုပ္သည္ လူ၏အရြယ္အစား အတိုင္းရွိၿပီး ၃၆ဝ ဒီဂရီလွည့္ပတ္ ပစ္ခတ္ႏိုင္စြမ္းရွိ သည္။ ေဖာက္စ္ သတင္းဌာနက ၂၁ ရာစု၏ ဂ်ီအိုင္တပ္သားမ်ားဟု အမႊမ္းတင္ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ထို စက္႐ုပ္သည္ ရန္သူႏွင့္ မိတ္ေဆြ မခဲြျခားဘဲ မည္းမည္းျမင္ျမင္သမွ်ကို ပစ္ခတ္ေနသည့္အတြက္ အသုံးျပဳမႈရပ္ ဆိုင္းခဲ့ရဖူးသည္။၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္က ေတာင္အာဖရိကတြင္ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈတစ္ခု ျပဳ လုပ္ခဲ့သည္။ စက္႐ုပ္ ေလယာဥ္ပစ္ စက္ေသနတ္သည္ ဂ်မ္းျဖစ္ကာ ခ်ာခ်ာလည္ၿပီး က်ည္ကပ္အတြင္းရွိ က်ည္အကုန္လုံးကို သြန္ခ်သလို ပစ္ခတ္ခဲ့သျဖင့္ ေျခာက္ဦးေသဆုံးကာ ၁၂ ဦး ျပင္းထန္စြာ ဒဏ္ရာရခဲ့သည္။လက္ေတြ႕ႀကံဳေတြ႕ႏိုင္သည့္ အေျခအေနမ်ားကိုၿခဳံငုံ ဆုံးျဖတ္ႏိုင္ ေစရန္ စက္႐ုပ္အား အသိဉာဏ္ထည့္ ေပးရန္ဆိုသည္မွာ မ်ားစြာ႐ႈပ္ေထြး ခက္ခဲသည္။
စစ္ေျမျပင္တြင္ ေတြ႕ႀကဳံႏိုင္သည့္အေျခအေနဆိုသည္မွာ သိန္းေသာင္းမကရွိသည္။ ထိုမွ် မ်ားျပားေသာ အေျခအေနကို ေလ့က်င့္ကြင္းတြင္ ဖန္တီး၍မရႏိုင္။ အခ်ိဳ႕ကို လက္ေတြ႕ မည္သုိ႕မွ်မဖန္တီးႏိုင္။ ဥပမာအားျဖင့္ ေလယာဥ္အစင္း ရွစ္ဆယ္ ပ်ံသန္းေနေသာ ေကာင္းကင္ ျပင္တြင္ ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္တစ္စင္းကို ပ်ံသန္းခိုင္းသည့္ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ိဳးျဖစ္သည္။ အမွန္တကယ္ ပ်ံသန္းေနသည့္ ေလယာဥ္မ်ားအၾကားတြင္ ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္ကို ထည့္လိုက္ ပါကတိုက္မိၿပီး အားလုံးပ်က္စီးေသ ေၾကကုန္မည္ျဖစ္သည္။ကြန္ပ်ဴတာကသာလွ်င္ ပ်က္စီး ဆုံး႐ႈံးမႈမရွိေစဘဲ အနီးစပ္ဆုံးသဏၭာန္လုပ္ Computer Simulation ဖန္တီးေပးႏိုင္သည္။ ကြန္ပ်ဴတာနည္းပညာတြင္ ထိပ္ဆုံးမွေျပးေနသည့္ အေမရိကန္အဖို႕ပင္ အေတာ္ခက္ခဲနက္နဲ ေသာ သုေတသနလုပ္ငန္း ျဖစ္သည္။
တ႐ုတ္၊ အီရန္ႏွင့္ ပါကစၥတန္ အပါအဝင္ ယခုအခါ ႏိုင္ငံေပါင္း ၄၃ ႏိုင္ငံသည္ စက္႐ုပ္စစ္သည္မ်ားကို ထုတ္လုပ္ရန္ ၾကိဳးစားလ်က္ရွိသည္။ ထိုႏိုင္ငံမ်ားသည္ စမ္းသပ္အဆင့္ တြင္သာရွိေနေသးသည့္ စက္႐ုပ္မ်ားကို စစ္ေျမျပင္တြင္ခ်သုံးလာပါက စိုးရိမ္ဖြယ္ရာ အေျခအေန ျဖစ္သည္။ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ား လက္ဝယ္တြင္ အေဝးထိန္းစနစ္ျဖင့္ တိုက္ခိုက္ေသာ နည္းပညာအခ်ိဳ႕ရွိေနၿပီျဖစ္ သည္။ အစၥေရးႏွင့္ ဟဇၨဘိုလာ တို႕တိုက္ပဲြတြင္ ဟဇၨဘိုလာ ဘက္မွ အနည္းဆုံး ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္ေလးစင္း အသုံးျပဳခဲ့သည္ဟု သိရသည္။ ႏိုင္ငံအစိုးရႏွင့္ လူပုဂၢိဳလ္အုပ္စု (အၾကမ္းဖက္သမား) ရင္ဆိုင္ရာတြင္ စစ္ေရးသုံးစက္႐ုပ္သည္ အၾကမ္းဖက္ သမားကို အားသာေစသည္။ အေသခံဗုံးခဲြရန္အတြက္ ေနာင္ဘဝတြင္မိန္းမေခ်ာ ၃၂ ေယာက္ကို ရေစရမည္ဟု စက္႐ုပ္အား မက္လုံးေပးရန္ မလိုေပ။ လက္ေျဖာင့္စႏိုက္ပါ တပ္သားျဖစ္လာ ေစရန္ လႏွင့္ခ်ီ၍ ေလ့က်င့္ေပးရသည္။ စက္႐ုပ္ကမူ ေလ့က်င့္ေပးရန္မလို ေလဆာ ေရာင္ျခည္က ညႊန္ျပသည့္ ပစ္မွတ္ကို တိုက္႐ိုက္ထိမွန္ေအာင္ ပစ္ႏိုင္သည္။ ပစ္မွတ္တစ္ခု တည္းကို လြဲေခ်ာ္မႈမရွိဘဲ ဆက္တိုက္ပစ္ခတ္ႏိုင္စြမ္းရွိသည္။ ခက္ခဲေသာ၊ အထူးကြၽမ္းက်င္မႈ လိုအပ္ေသာ၊ တိက်မႈလိုအပ္ေသာ အလုပ္တို႕တြင္စက္႐ုပ္တို႕အား ေစခိုင္းႏိုင္သည္။
အေဝးထိန္းစနစ္ စက္ကိရိယာ မ်ားကို ႏွစ္ေပါင္းအေတာ္ၾကာကပင္ အသုံးျပဳလာခဲ့ၾက သည္။ တစ္မ်ိဳးတည္းကို ထပ္ခါတလဲလဲလုပ္ရေသာ အလုပ္၊ ညစ္ပတ္ေပေရေသာအလုပ္၊ အႏၲရာယ္ရွိေသာအလုပ္မ်ားကို စက္႐ုပ္မ်ားအားေစခိုင္းသည္။စစ္ေျမျပင္သည္ ေန႕စဥ္ေရာင္း ေရးဝယ္တာဘဝႏွင့္ လုံးဝျခားနားသည္။ စက္႐ုပ္စစ္သည္မ်ားအား ယင္းတို႕ဘာသာ ဆုံးျဖတ္ လုပ္ကိုင္ (ပစ္ခတ္) ႏိုင္ရန္ အသိဉာဏ္ (တု) ဖန္တီးေပးႏိုင္သည္ ဆိုေစဦးေတာ့ ယင္းတို႕အေပၚ လူသား၏ထိန္းခ်ဳပ္မႈကို ဆက္လက္ထားရွိရမည္ျဖစ္သည္။လိုအပ္ပါက စက္႐ုပ္၏ လႈပ္ရွားမႈကို ဟန္႕တား၊ စြက္ဖက္ႏိုင္ရမည္။ ပစ္မွတ္တစ္ခုကို ပစ္ခတ္မည္၊ မပစ္ခတ္ဆိုသည္ကို ဆုံးျဖတ္ရာ တြင္ စက္႐ုပ္ကိုဆုံးျဖတ္ခြင့္မေပးဘဲ လူသားကသာ ဆုံးျဖတ္ရန္ ပင္တာဂြန္က ေပၚလစီခ် ထားသည္။ ပစ္မွတ္ကို ပစ္ခတ္ရာတြင္ စက္ကိရိယာက သူ႕ ဘာသာ ဆုံးျဖတ္ပစ္ခတ္ျခင္း မလုပ္ရန္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဥပေဒက တားျမစ္ထားသည္။
စက္႐ုပ္မ်ားကို အေဝးထိန္းစနစ္ျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္သည္ျဖစ္ရာ၊ ထိန္းခ်ဳပ္ မႈအသံလႊင့္လႈိင္းကို ရန္သူမ်ားက ေႏွာင့္ယွက္၍ အဆက္အသြယ္ျပတ္ ေအာင္လုပ္ၾကသည္။ ယင္းသို႕လုပ္ ျခင္း ေၾကာင့္ အဆက္အသြယ္ျပတ္ သြားသည့္အခါ စက္႐ုပ္မ်ားသည္ ၄င္းတို႕ဘာသာ ဆက္လက္ တိုက္ပဲြဝင္ႏိုင္ရန္ စဥ္းစားဉာဏ္ ထည့္သြင္းေပးရသည္။စက္႐ုပ္မ်ားသည္ လူသားမ်ားထက္ မႏႈိင္းသာေအာင္ ပိုမိုလွ်င္ျမန္သည္။ ထိုကဲ့သို႕ လွ်င္ျမန္ေသာ စက္႐ုပ္မ်ားကို လူသားက ဆုံးျဖတ္ခ်က္ လွ်င္ျမန္စြာေပးရန္ဆိုသည္မွာ မျဖစ္ႏိုင္။ သူတို႕၏ ျမန္ႏႈန္းႏွင့္ အမီလိုက္၍ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မေပးႏိုင္။ စက္႐ုပ္၏ လႈပ္ရွားမႈကို အမီလိုက္၍ ဆုံးျဖတ္ ခ်က္ေပးရန္ သုညဒႆမ ငါးစကၠန္႕သာအခ်ိန္ရသည္။ ထိုအခ်ိန္ အတြင္း အဆုံးအျဖတ္ေပးရန္ ျဖစ္သည္။ လူသား၏ ဦးေႏွာက္သည္ ထိုမွ် မျမန္ဆန္။ထို႕ေၾကာင့္ စက္႐ုပ္မ်ားအား ဆုံး ျဖတ္ခြင့္ လုံးလုံးလ်ားလ်ား အပ္ထားျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ဆုတ္သာတက္သာရွိေသာ၊ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းေသာစနစ္ မ်ိဳးျဖစ္ရန္ လိုအပ္သည္ဟု ေလတပ္ သုေတသန ပညာရွင္မ်ားက ေျပာ သည္။
လူသားက ထိန္းေၾကာင္းေနသည့္အခါမ်ိဳး ရွိရမည္ျဖစ္သလို ၊ စက္႐ုပ္က သူ႕ဘာသာ ဆုံးျဖတ္လုပ္ ကိုင္ရမည့္အခါမ်ဳိးလည္း ရွိရမည္။စက္႐ုပ္စစ္ပဲြတြင္ လူသားသည္ ေနာက္တန္းမွ ပါဝင္ရသူျဖစ္သည္။ စက္႐ုပ္ကက်ဴးလြန္ေသာ စစ္ရာဇဝတ္မႈအတြက္ လူသားကို စစ္ရာဇ ဝတ္ခုံ႐ုံးတင္ႏိုင္ပါမည္လားဟု ေမးစရာရွိလာသည္။ႏိုင္ငံအမ်ားအျပားသည္ စစ္ေရးတြင္ စက္႐ုပ္မ်ား အသုံးျပဳႏိုင္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေနၾကသည္။ စစ္ပဲြတြင္ လိုက္နာရမည့္ ဂ်ီနီဗာ သေဘာတူညီခ်က္ရွိသည္။ စေကၠာမစစ္ပဲြ တြင္လိုက္နာရမည့္ စည္းကမ္းဟူ၍ မရွိေသးေပ။ ေဂ်ာ္ဂ်ီယာ စက္မႈတကၠသိုလ္၊ စက္႐ုပ္ဆိုင္ရာဌာနမႉး ပါေမာကၡ ေရာ္နယ္အာကင္-Ronald Arkin က “စက္႐ုပ္စစ္သည္ေတြဟာ လူသားစစ္သည္ေတြထက္ တာဝန္ကို ပိုမို တိတိက်က် ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ၾကလိမ့္မယ္” ဟု ေျပာသည္။အာကင္က စစ္သည္က်င့္ဝတ္ကို စက္႐ုပ္မ်ား အတိအက် လိုက္နာေစရမည့္ စနစ္တစ္ခု Ethical Governor ကိုတီထြင္လ်က္ရွိသည္။ အရပ္သူ အရပ္သားမ်ား ထိခိုက္ေသေက်မႈအနည္းဆုံးျဖစ္ေစရန္၊ ရန္သူပစ္မွတ္ကိုသာ အတိအက် ပစ္ခတ္ျခင္းတို႕ လုပ္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ စက္႐ုပ္တြင္ ကလဲ့စားေခ်ျခင္း၊ မိမိအသက္ ဆုံး႐ႈံးမည္ကို စိုးရိမ္ျခင္း၊ ေၾကာက္ရြံ႕ ျခင္း၊ စိတ္႐ူးေပါက္ျခင္းတို႕ရွိမည္ မဟုတ္ေပ။ စက္႐ုပ္ကို ေတာင္းပန္ တိုးလွ်ိဳး၍မရႏိုင္။“အရပ္သူအရပ္သားေတြကို သတ္ျဖတ္တာ၊ အပိုင္းပိုင္း အတစ္ တစ္လွီးတာမ်ိဳး ကို စက္႐ုပ္စစ္သည္ ေတြကမလုပ္ဘူး” အာကင္က ေျပာ သည္။
ပင္တာဂြန္ ပူးတဲြစစ္ဆင္ေရးဌာနခ်ဳပ္မွ ေဂၚဒန္ဂြ်န္ဆင္ Gordon Johnson က “စက္႐ုပ္စစ္သည္ေတြမွာ ေၾကာက္စိတ္မရွိဘူး။ေပးထားတဲ့ အမိန္႕ကို ေမ့သြားတာမ်ိဳးလဲမရွိဘူး။ ေဘးနားက ရဲေဘာ္မိုင္းထိသြားလို႕ စိတ္ထိခိုက္ၿပီးငိုတာလဲမရွိဘူး။ လူသားစစ္သည္ေတြထက္လဲ ပိုမိုတာ ဝန္ထမ္းေဆာင္ႏိုင္တယ္။ စက္႐ုပ္ေတြကိုပဲလႊတ္ျပီး စစ္တိုက္ခိုင္းၾကလိမ့္ မယ္။ ဝါရွင္တန္မွာ ထိုင္ေနရင္းက အာဖဂန္မွာ စစ္တိုက္လို႕ရေနရင္ ဘာျဖစ္လို႕ လူသားရဲေဘာ္ေတြ အသက္ ကို အဆုံး႐ႈံးခံရမွာလဲ” ဟု ဆိုသည္။ စက္႐ုပ္မ်ားအေပၚ ေမွ်ာ္လင့္လြန္းသူ၊ အားကိုး သူမ်ား ရွိသကဲ့သို႕ လူကျပဳလုပ္ဖန္တီးထားေသာ စက္ကိရိယာမ်ားသည္ အမွားမွားအယြင္း ယြင္း လုပ္တတ္သည္ကို သတိေပးၾကသူမ်ားလည္းရွိသည္။ ယခုအခါ စက္႐ုံမ်ားတြင္ စက္႐ုပ္မ်ားကို အမ်ားဆုံးအသုံးျပဳလ်က္ရွိသည္။ အေမရိကန္ စက္႐ုံေလးရာႏႈန္းတြင္ ႏွစ္စဥ္ ႏွစ္တိုင္း စက္႐ုပ္ေၾကာင့္ မေတာ္တဆမႈၾကီးေတြျဖစ္ပြားေနသည္။ပြက္ပြက္ဆူေသာ သတၱဳရည္ သယ္လာသည့္ပုံးကို အလုပ္သမား ေပၚသို႕ေလာင္းခ်ျခင္း၊ အလုပ္သမားကို စက္ကမခ်ီၿပီး ကားေဘာ္ဒီ႐ိုက္ျခင္း စသည့္အျဖစ္မ်ားရွိသည္။
ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ကိုအီဇုမီ သည္ စက္႐ုံတစ္႐ုံအတြင္း လွည့္လည္ၾကည့္႐ႈစဥ္ စက္ေမာင္းတံျဖင့္ အ႐ိုက္ခံရသည္။ ထို ေအာ္တိုမက္တစ္ စက္႐ုပ္မ်ားသည္ လူကို အႏၲရာယ္ ျပဳရန္ ရည္ရြယ္တည္ေဆာက္ထားေသာ စက္႐ုပ္မ်ားမဟုတ္ေပ။ ထိုစက္မ်ားသည္ပင္ အမွားအယြင္း ျဖစ္သည့္အခါ လူကို အႏၲရာယ္ျပဳတတ္သည္။ လူကို အႏၲရာယ္ျပဳရန္ ရည္ရြယ္ထုတ္လုပ္ထားေသာ လက္နက္တပ္ဆင္ထားသည့္ စက္႐ုပ္မ်ားတြင္ အမွားအယြင္း ျဖစ္ပါက ဆိုဖြယ္ရာမရွိေတာ့။စက္႐ုပ္မ်ား၏ အာ႐ုံခံကိရိယာမ်ားကို အာ႐ုံသိမႈ လြယ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ ရန္လိုေနေသးသည္။ ပန္းသီးႏွင့္ ခရမ္းခ်ဥ္သီးကို လည္းေကာင္း၊ အယ္လ္ကိုင္ဒါႏွင့္ သာမန္အရပ္သားကိုလည္းေကာင္း စက္႐ုပ္က ခဲြျခားႏိုင္စြမ္း မရွိေသးေပ။
လူ႕အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ကာ ကြယ္ေရးအဖဲြ႕မွ မတ္ဂါလက္စကို က “စစ္ရာဇဝတ္မႈ ရယ္လို႕ ျပစ္မႈ ေျမာက္ေအာင္ က်ဴးလြန္မႈနဲ႕ က်ဴးလြန္ရန္ ရည္ရြယ္မႈဆိုတာ ရွိရပါမယ္။ စက္႐ုပ္ဆီမွာ လူသတ္ခ်င္တဲ့ဆႏၵနဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ဆိုတာ မရွိဘူး။ အဲဒီလို ဆိုရင္ စက္႐ုပ္ကို စစ္ရာဇဝတ္ခုံရုံး တင္လို႕ရပါ့မလား” ဟုေျပာသည္။စက္႐ုပ္စစ္သည္မ်ားသည္ စစ္ပဲြမ်ားကို လြယ္လြယ္ကူကူျဖစ္ေစလိမ့္ မည္ဟုဆိုသူကဆိုသည္။ အထူးသျဖင့္ အျခားတိုင္းျပည္မ်ား သြား ေရာက္ က်ဴးေက်ာ္မည့္သူမ်ားအတြက္ ပိုလြယ္သြားမည္ျဖစ္သည္။ မိမိဘက္မွ အက်အဆုံး အထိအခိုက္မရွိဘဲ စစ္ပဲြဆင္ႏႊဲႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
“စစ္တိုက္ တယ္ဆိုတာ လြယ္လြယ္ေလးပါကြာဆိုတဲ့ အေတြးေတြ ေပါက္ကုန္လိမ့္မယ္” ဟု သမၼတရီဂင္လက္ထက္၊ လက္ေထာက္ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး အျဖစ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူ လာရီေကာ့ဘ္ -Larry Korb က ဆိုသည္။စစ္ပဲြႏွင့္ပတ္သက္ေသာ လူတို႕၏ ခံစားနားလည္မႈတို႕ ေျပာင္းလဲကုန္ၾကမည္။ ဗီယက္နမ္စစ္တြင္ အေမရိကန္ စစ္သားမ်ား က်ဆုံးခဲ့ျခင္းမရွိ ဟုဆိုပါက စစ္ပဲြသည္ ၿပီးဆုံးခဲ့ပါမည္လား။ စစ္ပဲြသည္ သက္ဆိုးရွည္ေနပါမည္လားဟု ေမးစရာရွိလာ သည္။ အလားတူပင္ အီရတ္ႏွင့္ အာဖဂန္ တြင္ အေမရိကန္ႏွင့္ ေနတိုးမဟာမိတ္တပ္သားမ်ား က်ဆုံးမႈမရွိပါက စစ္ပဲြအျမန္အဆုံးသတ္ေရးဆိုသည့္ အသံမ်ား ထြက္လာပါမည္လားဟု ေမးခ်င္စရာ ျဖစ္ေနသည္။ ေသခ်ာသည့္အခ်က္မွာ စက္႐ုပ္ စစ္သည္မ်ားသည္ လူသားတို႕အား ပိုမိုစစ္ေသြးဆာေစလိမ့္မည္ျဖစ္သည္။ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ရပ္ေနေသာ လူသားတစ္ဦးကို ေစ့ေစ႔ ၾကည့္ရင္း ေသနတ္ ေမာင္းျဖဳတ္ရန္ဆိုသည္မွာ အေတာ္မလြယ္ေသာကိစၥျဖစ္သည္။ မိမိပစ္ ခတ္ရမည့္သူသည္ ကမၻာ့တစ္ေနရာတြင္ရွိေနကာ မိမိက အျခားတစ္ေနရာ တြင္ထိုင္ေနကာ ေမာင္းခလုတ္ ျဖဳတ္ရမည္ဆိုလွ်င္ လြယ္လြယ္ကူကူပင္ ေမာင္းျဖဳတ္မည္ျဖစ္သည္။ ဤသည္မွာ လူ႕သဘာဝပင္ ျဖစ္သည္။ ဗီဒီယို ဂိမ္းကစားေနရသကဲ့သို႕ လြယ္လြယ္ ကူကူ ေမာင္းျဖဳတ္ လိုက္မည္ ျဖစ္သည္။ မိမိဘက္မွ အက်အဆုံးနည္းပါးစြာ တိုက္ခိုက္ႏိုင္မည္ဆိုလွ်င္ စစ္ပဲြ တာရွည္မည့္ အေျခအေနကို ဖန္တီးေပးလိမ့္မည္။ စက္႐ုပ္မ်ားျဖင့္ တိုက္ခိုက္ျခင္းေၾကာင့္ စစ္ပဲြသည္ တစ္ဖက္သတ္ျဖစ္ႏိုင္ေသာ္လည္း အတိုက္ခံရ သူမ်ား၏ မခံခ်င္စိတ္ကို ဆြေပးလိမ့္ မည္ဟု စိတ္ပညာရွင္မ်ားက ဆိုသည္။
၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္က လက္ဘႏြန္တြင္ အစၥေရးတို႕က ေမာင္းသူမဲ့ ေလယာဥ္ျဖင့္ တိုက္ခိုက္မႈ ေၾကာင့္ အမ်ားအျပားေသဆုံးခဲ့ရသည္။ ယင္းအတြက္ေၾကာင့္ပင္ ဟဇၨဘိုလာအား ေထာက္ခံသူ တိုးတက္မ်ားျပားလာရသည္ဟု လက္ဘႏြန္ သတင္းစာအယ္ဒီတာ ရာမီကူရီ က ဆုိသည္။ အႏုျမဴဗုံးကို စတင္ရာတြင္ပါဝင္ခဲ့သည့္ အိုင္းစတိုင္း၊ ေရာဘတ္အိုပင္ ဟိုင္းမား ၊ အင္ဒရီ ဆာခါေရာ့ဗ္တို႕ ကေနာက္ပိုင္းတြင္ အႏုျမဴဗုံးကို ပိတ္ပင္ၾကရန္ ေမတၱာရပ္ခံၾကသည္။ စက္ ႐ုပ္အတတ္ပညာတြင္ ပါရဂူတစ္ဦးျဖစ္သည့္ အီလာႏိုဘက္ရွ္ -Illah Nourbakhsh က စက္႐ုပ္စစ္သည္မ်ားကို ပိတ္ပင္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုေန ျပီျဖစ္သည္။စစ္သုံးေလဆာလက္နက္ကို မသုံးရန္ ႏိုင္ငံအမ်ားက သေဘာတူခဲ့ ၾကသည္။ ထိုေလဆာလက္နက္သည္ အဆိပ္ေငြ႕ျဖင့္ မ်က္လုံးကန္းေစသည္။ ရက္စက္ရာက်လြန္းသည့္အတြက္ လက္နက္ကို တီထြင္ေတြ႕ရွိသည္ႏွင့္ ပိတ္ပင္ရန္ အားလုံးက သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။ စက္႐ုပ္နည္းပညာတြင္ အေမရိကသည္ ထိပ္ဆုံးမွေျပးေနသည္။ သို႕ေသာ္ နည္းပညာတြင္ ထိပ္ဆုံးမွ ရွိေနသူသည္ အၿမဲတမ္း ထိပ္ဆုံး တြင္ ရွိေနမည္ဟု မဆိုသာ။ အထူးသျဖင့္ စစ္ေရးအတတ္ပညာတြင္ ဘတစ္ျပန္ က်ားတစ္ျပန္ ျဖစ္ေလ့ရွိသည္။ တ႐ုတ္ႏွင့္ တူရကီတို႕သည္ ယမ္းကို စစ္ပဲြတြင္ စတင္အသုံးျပဳ ခဲ့ၾကေသာ္ လည္း အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက အေျမာက္တြင္ ယမ္းကိုထည့္သြင္း အသုံးျပဳကာ တ႐ုတ္ႏွင့္ တူရကီတို႕ကို ေနာက္ခ်န္ထားႏိုင္ခဲ့သည္။ ျဗိတိန္ ႏွင့္ ျပင္သစ္တို႕သည္ တင့္ကားကို စတင္ အသုံးျပဳခဲ့ၾကေသာ္လည္း ဂ်ာမန္ ပန္ဇာတင့္ကားတပ္ကို အ႐ႈံးေပးခဲ့ရ သည္။ ေလယာဥ္တင္ သေဘၤာကို ၿဗိတိသွ်တို႕ စတင္တည္ေဆာက္ အသုံးျပဳခဲ့သည္။ အေမရိကန္က ပိုမိုေကာင္းမြန္ ေသာ ေလယာဥ္တင္ သေဘၤာမ်ားတည္ေဆာက္ အသုံးျပဳႏိုင္ခဲ့သည္။ နည္းပညာ အတက္အက် ဆိုသည္မွာ ယင္းသို႕ပင္ျဖစ္သည္။ေနာင္တြင္ ျဖစ္ေပၚလာမည္ ့စစ္ပြဲမ်ားသည္ လူသားမ်ားထက္ စက္ရုပ္မ်ားကို အစားထိုးလာႏိုင္သည္။ က်ဴးေက်ာ္စစ္မ်ားလည္း ပိုမို ေပၚေပါက္လာေပဦးမည္။ ရက္စက္ဆံုးေသာ၊လူသားဆန္မွဳကင္းမဲ့ေသာ၊အတၱၾကီးေသာ စစ္ပြဲမ်ား ေပၚေပါက္လာေပ ဦးေတာ့မည္။
====================================
ေက်ာ္စြာေအာင္
https://www.facebook.com/kyawswar.aung.56
1:57 AM
moehtetlulin
.jpg)
